امروزه، امنیت اطلاعات از مهمترین دغدغههای سازمانها است. اتاق سرور به عنوان مخزن اصلی دادهها، باید به گونهای طراحی و تجهیز شود که از بالاترین سطح امنیت برخوردار باشد. تجهیزات مختلفی برای تأمین امنیت فیزیکی و منطقی اتاق سرور مورد نیاز است. در ادامه انواع تجهیزات لازم برای راهاندازی اتاق سرور معرفی شده و هریک به تفصیل شرح داده خواهند شد.
تجهیزات اتاق سرور
اتاق سرور نیازمند نصب تجهیزات خاصی است که به شرح زیر میباشند:
1- انتخاب بهترین مکان اتاق سرور
اتاق سرور باید در مکانی امن و دور از دسترس افراد غیرمجاز قرار گیرد. مکانهایی مانند زیرزمین ساختمانها به دلیل دسترسی محدود، امنیت بیشتری دارند. همچنین این مکان باید به اندازه کافی به تجهیزات شبکه و سایر بخشهای ساختمان دسترسی داشته باشد. اتاق سرور باید با کانالها و رایزرهای ساختمان در ارتباط باشد.
2- سیستم تهویه مناسب
از عوامل مهم استهلاک تجهیزات الکترونیکی، گرد و خاک میباشد. با نشستن گرد و غبار روی Chipset برد دستگاهها و ایجاد لایه جانبی روی آنها، عمل خنک سازی با مشکل روبرو شده و خرابی زودرس سیستم را سبب میشود. از این رو استفاده از سیستم تهویه هوا در اتاق امری ضروری و اجتنابناپذیر است.
3- سیستم اطفای حریق
اتصال کوتاه ادوات برقی و همچنین وجود تجهیزات مختلف آتشزا از عوامل اصلی آتشسوزی در سازمانها میباشد. محل قرارگرفتن نازلهای نهایی باید در مکانهایی نزدیک به محل استقرار سرورها و تجهیزات برقی تعبیه شود. مخزنهای گاز باید در مکانی خارج اتاق سرور قرار گیرند و به لولههای تعبیه شده داخلی مرتبط شوند. علاوه بر این اقدامات پیشگیرانه، نصب سیستم اطفای حریق جهت آمادگی در شرایط بحرانی ضروری میباشد.
4- سیستم نظارت تصویری (دوربین مداربسته)
با توجه به اهمیت اطلاعات و لزوم مراقبت بیشتر از تجهیزات اتاق سرور، نصب دوربینهای کنترلی درون اتاق سرور توصیه میشود. دوربینها به صورت 24 ساعته اتاق سرور را مانیتور کرده و Logها را در سرور مربوطه ذخیره میکنند.
5- سیستم کنترل تردد و سطح دسترسی
استقرار سیستم کنترلی مناسب جهت ثبت تردد افراد و مدیریت آن جهت اتاق سرور الزامی است. سیستم کنترل تردد یا کنترل دسترسی (Access Control)، متشکل از سخت افزارها و نرم افزارهایی جهت اعمال قوانین بر تردد افراد از مبادی ورودی و خروجی ساختمانها میباشد. به این منظور، در کنار هر مبدأ ورودی یا خروجی، ابزاری برای شناسایی هویت افراد نصب میگردد که کنترل قفل الکتریکی درب را نیز به عهده دارد.
کلیات سیستم کنترل تردد
- ايجاد محدوديت در تردد
- افزايش امنيت
- تشخيص هويت پرسنل
- ردگيري افراد
6- سیستم سرمایش
جهت برقراری دمای مناسب 18 درجه سانتی گراد اتاق سرور استفاده از دستگاههای خنک کننده درون آن الزامی است. مرسومترین خنک کننده در ایران، کولرهای گازی هستند که توان آنها باتوجه به میزان حرارت تولید شده اتاق سرور محاسبه میشود.
انواع جایگذاری سیستم سرمایش داخل اتاق سرور:
Row oriented:
- سیستم سرمایش در میان رکها، بالا و پایین کف کاذب و یا در بین ردیفها استفاده میشود.
- رکهای با ظرفیت بالاتر در یک ردیف و رکهای با ظرفیت پایین در یک ردیف دیگر نگهداری شوند.
Room Oriented:
- سیستم سرمایش برای کل فضا در نظر گرفته میشود.
- هوای گرم و سرد را با هم ترکیب میکند.
- به ساختار اتاق و ارتفاع سقف وابسته است.
Rack Oriented:
- سیستم سرمایش در داخل رک قرار میگیرد.
- این سیستم سرمایش فارغ از وابستگی به تغییرات اتاق نصب میشود.
7- درب ایمنی و ضدحریق
درب ایمنی ضد حریق روکش استنلس استیل یا با روکش کربن امروزه نقش مهمی در دیتا سنتر و اتاق سرور ایفا میکند. این دربها در صورت آتشسوزی در ساختمان، از ورود آن به داخل اتاق سرور جلوگیری کرده و از اطلاعات داخل آن محافظت میکنند.
مشخصات درب ایمنی دیتاسنتر مخصوص اتاق سرور
- بدنه دولایه ورقMDF 8mm، دوطرف درب 2 لایه، ورق MDF 8mm گرماتورمی رویه درب با لمینیت PVC
- هسته تلفیقی شامل سازه فولادی به همراه ورق فولادی 1mmفرم داده شده
- پوشش داخلی پشم سنگ از نوع سختRS
- شامل قفل مولتی سیستم 14 زبانهKale ترک و قفل تردد
- قفل الکتریکیCISA داخل چارچوب قابل تجهیز به انواع سیستم تردد
- درب بند اتوماتیک از نوع ضد حریق
- امکان جاسازی شیشه دید مخصوص دوجداره سیکوریت
- لاستیک دودبند و درز بند ضد حریق سیلیکونی با مقاومت 350 درجه گرمایی
8- دیوار ضد حریق
دیوار کاذب ضد حریق با ضخامت ۶ الی ۸ سانتی متر بر روی دیوار اصلی اتاق سرور اجرا میگردد. ابتدا با استفاده از فرمهای فلزی با روکش گالوانیزه با فاصله ۶۰ سانتیمتر فضای مورد نظر را سازهکشی کرده و سپس با توجه به میزان مقاومت مورد نظر در برابر حریق، اقدام به پرکردن فضاها با پشم سنگ با دانسیته ۸۰ الی ۱۰۰ میکنند. استفاده از پشم سنگ علاوه بر اینکه مقاومت در برابر حریق را سبب میشود، عایق بسیار مناسبی برای صوت و دما نیز میباشد. سپس بعد از پوشش دادن کل سطح با استفاده از پنلهای ضد حریق، کناف روی سازه و پشم سنگ پوشانیده شده و جهت رنگآمیزی اپوکسی تمام درزها بتونه میشود.
9- کف کاذب
معمولاً دو نمونه کف کاذب داریم کف آلومینیومی با روکش PVC و کف فولادی با روکش HP.
کاربردهای کف کاذب در اتاق سرور:
مدیریت کابلها: کف کاذب فضایی خالی زیر خود ایجاد میکند که برای عبور کابلهای برق، شبکه، تلفن و سایر کابلها بسیار مناسب است. این امر باعث میشود کابلها به صورت منظم و سازماندهی شده قرار گیرند و از ایجاد بهمریختگی و اختلال در جریان هوا جلوگیری شود.
تسهیل دسترسی به زیرساخت: با استفاده از کف کاذب، دسترسی به کابلها و تجهیزات زیرین بسیار آسان میشود. در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض کابلها، تنها کافی است تایل مربوطه را برداشته و به راحتی به زیرساخت دسترسی پیدا کرد.
تهویه هوا و سرمایش: بسیاری از سیستمهای سرمایشی اتاق سرور از طریق فضای زیر کف کاذب هوا را به گردش در میآورند. این امر باعث میشود هوای خنک به طور یکنواخت در اتاق پخش شود و تجهیزات به طور مناسب خنک شوند.
حفاظت از تجهیزات: کف کاذب به عنوان یک لایه محافظتی عمل میکند و از تجهیزات در برابر آسیبهای فیزیکی و ریزش احتمالی اشیا محافظت میکند.
ایجاد محیطی تمیز و مرتب: با استفاده از کف کاذب، محیط اتاق سرور تمیزتر و مرتبتر به نظر میرسد و خطر لغزش و زمین خوردن کاهش مییابد.
کاهش نویز: کف کاذب به عنوان یک عایق صوتی عمل کرده و از انتشار نویز تجهیزات به محیط اطراف جلوگیری میکند.
10- سقف کاذب
سقفي است كه به اسكلت ساختمان متصل بوده و بار آن به سازه اصلي ساختمان وارد میشود. کاربرد سقف کاذب در اتاق سرور شامل این موارد میشود:
- مخفی کردن کابلها و لولههایی که از داخل سقف عبور کردند.
- تسهیل دسترسی به کابلها و تأسیسات
- بهبود تهویه و سرمایش و توزیع یکنواخت هوا در اتاق سرور
- کاهش صدا و ارتعاشات و ایجاد عایق صوتی در اتاق سرور
- ایجاد فضای کاذب بین سقف اصلی و کاذب برای نصب تجهیزات روشنایی، سیستمهای اعلام حریق، دوربینهای مدار بسته و سایر تجهیزات
- تسهیل نظافت و جلوگیری از تجمع گرد و غبار
- جلوگیری از سقوط احتمالی اجسام از سقف اصلی و افزایش ایمنی اتاق سرور
انواع سقف کاذب برای اتاق سرور
- سقفهای کاذب پي وي سي
- سقف کاذب آلومينيومي
11- سینی و لدر اتاق سرور
برای عبور کابلهای شبکه و برق از سینی و لدرهای مناسب استفاده میشود. سینی و لدرهای کابل با ورق استیل دارای ویژگیهای زیر میباشند:
- مقاوم در برابر مواد شیمیایی
- ایدهآل برای مناطق آب و هوایی مختلف
- دارای عمر بسیار بالا
- مقاوم در برابر ضربه
- غیر قابل اشتعال
- سایزهای متنوع
- تحمل وزن بالا
- نارسانا
12- رنگ ضد حریق
رنگهای پلاستیکی و پلیاستری محصولات جانبی پتروشیمی بوده و قابلیت اشتعال بالایی دارند. لذا استفاده از آنها مناسب اتاق سرور نمیباشند. درحال حاضر پوشش مناسب جهت اتاق سرور Epoxy میباشد که کلیه سطوح داخلی (کف، سقف، دیوارههای جانبی) را پوشش میدهد. اپوکسی دارای رنگهای متنوعی است و کاملاً ضد حریق میباشد.
13- سیستم کنترل و مانیتورینگ اتاق سرور
سیستم کنترل و مانیتورینگ اتاق سرور به عنوان یک نگهبان هوشمند عمل میکند و به طور مداوم شرایط محیطی و عملکرد تجهیزات اتاق سرور را زیر نظر دارد. این سیستم با استفاده از سنسورهای مختلف، پارامترهایی مانند دما، رطوبت، میزان گرد و غبار، وضعیت برق، باز و بسته شدن دربهاو… را اندازهگیری کرده و به صورت آنلاین تحلیل میکند.
مزایای استفاده از سیستم کنترل و مانیتورینگ اتاق سرور:
- افزایش امنیت و اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات
- کاهش هزینههای عملیاتی
- بهبود بهرهوری و کارایی اتاق سرور
- تسهیل در مدیریت و نگهداری اتاق سرور
- افزایش طول عمر تجهیزات
14- برق شهر و اضطراری
کابل کشی اتاق سرور باید مطابق استانداردهای کابلکشی ساختمان و با تجهیزات باکیفیت پیادهسازی شود. قسمتهای مختلف جهت داشتن سیستم برقرسانی مطمئن شامل موارد زیر است:
تابلو برق
تابلو برق علاوه بر داشتن ولت متر و آمپرمتر دارای کلیدهای مینیاتوری بوده که جهت جریان و وضعیت ولتاژ را کنترل مینماید. همچنین توسط این کلیدها قادر خواهیم بود تا برق قسمتی از سازمان را روی برق شهر ست کرده و یا آن را به UPS مرتبط سازیم.
یو پی اس (UPS)
استفاده از UPS در اتاق سرور ضروری است. زیرا:
قطع ناگهانی برق: یکی از مهمترین دلایل استفاده از UPS در اتاق سرور، جلوگیری از آسیب دیدن تجهیزات در هنگام قطع ناگهانی برق است. قطع برق میتواند باعث از دست رفتن دادهها، آسیب دیدن هارد دیسکها و سایر قطعات سختافزاری شود.
نوسانات برق: UPS میتواند نوسانات و نویزهای موجود در برق شهری را فیلتر کرده و ولتاژی پایدار را برای تجهیزات فراهم کند.
زمان برای خاموش شدن ایمن: در صورت قطع برق،UPS به تجهیزات زمان کافی برای خاموش شدن ایمن را میدهد. این امر از آسیب دیدن سیستم عامل و دادهها جلوگیری میکند.
حفاظت در برابر اضافه ولتاژ: UPS میتواند از تجهیزات در برابر اضافه ولتاژ محافظت کند که میتواند در اثر رعد و برق یا نوسانات شدید برق اتفاق بیفتد.
چاه ارت
نقش چاه ارت در اتاق سرور به شرح زیر میباشد:
تخلیه جریانهای اضافه: در صورت بروز نوسانات برق یا برخورد صاعقه، چاه ارت جریانهای اضافه را به زمین هدایت کرده و از آسیب دیدن تجهیزات جلوگیری میکند.
جلوگیری از برقگرفتگی: چاه ارت پتانسیل الکتریکی تجهیزات را به زمین برابر کرده و از برقگرفتگی افراد جلوگیری میکند.
حفاظت از تجهیزات الکترونیکی: با کاهش نویزهای الکتریکی، از تداخل در عملکرد تجهیزات الکترونیکی جلوگیری میکند.
15- رک اتاق سرور
رک اتاق سرور یک قاب فلزی است که برای نصب و سازماندهی تجهیزات شبکه مانند سرورها، سوئیچها، روترها و سایر دستگاهها در اتاق سرور استفاده میشود. این قابها معمولاً به صورت عمودی نصب میشوند و دارای طبقات یا قفسههای متعددی هستند که تجهیزات بر روی آنها قرار میگیرند.
نقش رک اتاق سرور
سازماندهی تجهیزات: رکها به شما کمک میکنند تا تجهیزات شبکه را به صورت مرتب و منظم در کنار هم قرار دهید. این امر باعث میشود که دسترسی به تجهیزات آسانتر شده و مدیریت آنها سادهتر شود.
حفاظت از تجهیزات: رکها تجهیزات را از آسیبهای فیزیکی مانند ضربه، گرد و غبار و نوسانات دمایی محافظت میکنند.
بهبود جریان هوا: طراحی رکها به گونهای است که جریان هوای مناسبی در اطراف تجهیزات ایجاد میشود و از گرم شدن بیش از حد آنها جلوگیری میکند.
کاهش فضای اشغال شده: با استفاده از رکها، میتوانید تعداد بیشتری تجهیزات را در فضای کمتری جای دهید.
تسهیل کابلکشی: رکها معمولاً دارای سیستمهای مدیریت کابل هستند که به شما کمک میکنند تا کابلهای شبکه را به صورت مرتب و منظم داخل رک قرار دهید.